Wspólnota
Europejska --> EUROPEJSKA
WSPÓLNOTA GOSPODARCZA (EWG), ang. European Economic
Community (EEC), franc. Communauté Économique Européenne (CEE), niem.
Europäische Wirtschaftsgemeinschaft (EWG).
Międzynarodowa
organizacja gospodarcza, najważniejsza z 3 europejskich ugrupowań
integracyjnych (oprócz Europejskiej Wspólnoty
Węgla i Stali i Europejskiej Wspólnoty
Energii Atomowej)
Działająca od 1 I 1958; zał. na mocy Traktatów Rzym. z 25 III
1957, podstawy prawne modyfikowane m.in. w Traktacie o fuzji
organów 3 Wspólnot (obowiązujący od 1967), Jednolitym Akcie Eur.
(1987) i traktacie z Maastricht (1992), który powołał (od 1 X
1993) ® Unię; Europejską, a w miejsce nazwy EWG wprowadził
nazwę Wspólnota Europejska. Członkowie założyciele: Belgia, Francja,
Holandia, Luksemburg, RFN (od 1990 zjednoczone Niemcy), Włochy; 1973 czł.
EWG zostały: Dania, Irlandia, W. Brytania, 1981 — Grecja, 1986
— Hiszpania i Portugalia, 1995 czł. Wspólnoty Eur. zostały
też Austria, Finlandia, Szwecja. Główne cele: harmonijny rozwój gosp.
państw członkowskich, stopniowe zbliżanie polityki gosp. państw członkowskich,
wzrost stopy życiowej i zacieśnianie stosunków między krajami wspólnoty.
Cele te osiągano przez: wyeliminowanie w stosunkach handl. między
członkami ceł i in. opłat oraz ograniczeń ilościowych i in.
barier o podobnych skutkach, ustanawianie wspólnej zewn. taryfy
celnej i prowadzenie wspólnej polityki handl. wobec państw
trzecich, znoszenie przeszkód w swobodnym przepływie towarów, osób,
kapitału i usług między państwami członkowskimi, wspólna
polityka w dziedzinie transportu i rolnictwa, zapewnienie wolnej
konkurencji, ujednolicenie ustawodawstwa państw członkowskich. W zewn.
stosunkach gosp. EWG występowała jako jednolity podmiot. Na mocy
Jednolitego Aktu Eur., a zwł. Traktatu o Unii Eur., współpraca
państw została rozszerzona w wielu dziedzinach, m.in.: 1993 powstał
jednolity rynek wewn. (w wyniku zawarcia unii ekon.), a następnie ma
powstać unia monetarna. Państwa członkowskie podejmują ścisłą współpracę
w wybranych dziedzinach polityki wewn. (pomoc prawna i policyjna,
polityka imigracyjna, przyznawanie azylu, walka z zorganizowaną
przestępczością i narkomanią). W 1991 EWG i Eur. Stow.
Wolnego Handlu podpisały porozumienie o utworzeniu ®
Europejskiego Obszaru Gospodarczego. Główne organy 3 Wspólnot i Unii
Eur.: Rada Eur. (szefowie państw i rządów państw członkowskich),
Rada Ministrów (ministrowie spraw zagr. lub resortowych państw członkowskich),
Komisja Eur. (po 1–2 reprezentantów państw), Parlament Eur. (z
wyborów powszechnych) i Trybunał Sprawiedliwości, a także:
Trybunał Obrachunkowy, Komisja Gosp.-Społ. i Kom. Regionów. Rada
Ministrów i Komisja mają prawo do wydawania uchwał wiążących państwa
członkowskie, a także prywatne podmioty gospodarcze. Akty prawne
Wspólnoty obowiązują bezpośrednio w państwach członkowskich.
Parlament jest organem opiniodawczym, Trybunał — sądowym. Siedziba
Rady Ministrów i Komisji znajduje się w Brukseli, Parlamentu
— w Strasburgu, Trybunału — w Luksemburgu.
Polska zawarła 1989 umowę
z EWG w sprawie handlu oraz współpracy handl. i gosp.; od
1990 utrzymuje z EWG stosunki dyplomatyczne. W XII 1991 Polska,
Czechosłowacja i Węgry, a 1993 Rumunia i Bułgaria
podpisały układy o stowarzyszeniu, które weszły w życie II
1994 po ratyfikowaniu ich przez parlamenty tych państw (z wyjątkiem układu
z Czechosłowacją), Parlament Eur. oraz 12 czł. EWG; część handl.
układu Polski z EWG weszła w życie III 1992.
Zgodnie z postanowieniami
Traktatu o Unii Europejskiej (tzw. traktat z Maastricht),
podpisanego 7 II 1992 i obowiązującego od 1 XI 1993, EWG zmieniła
nazwę na Wspólnota Europejska i uzyskała szerszy niż dotąd
zakres kompetencji; istnieje nadal, tworząc wraz z Europejską Wspólnotą
Węgla i Stali oraz Europejską Wspólnotą Energii Atomowej Wspólnoty
Europejskie) tzw. I filar Unii Europejskiej.
|